Những tác dụng không ngờ của bạch chỉ

Bạch chỉ có công dụng gì

Bạch chỉ hay còn gọi là bách chiểu, chỉ hương hay đỗ nhược… Theo Đông y, bạch chỉ có vị cay tính ấm, quy kinh phế, vị. Vị thuốc này có tác dụng tán hàn, giải biểu, giảm đau, trừ phong thấp, giải độc. Bạch chỉ có công dụng tốt trong giảm đau, kháng khuẩn.

Các nghiên cứu khoa học chỉ ra, trong bạch chỉ có chứa nhiều thành phần có tác dụng dược lý. Các hoạt chất chủ yếu như: Angelicotoxin, angelic acid, tinh dầu…

Tìm hiểu về chứng đau đầu

Chứng đau đầu trên lâm sàng do 2 nguyên nhân chủ yếu là đau đầu do ngoại cảm và do nội thương.

Cần phân biệt được đau đầu do đâu để có các biện pháp chữa trị bệnh hiệu quả.

Đau đầu do ngoại cảm

Thường gặp ở 3 thể với các triệu chứng khác nhau:

Thể phong hàn: Biểu hiện đau khi bị cảm do gió lạnh, đau cả lưng gáy, không khát nước, rêu lưỡi trắng mỏng.

Thể phong nhiệt: Biểu hiện đau đầu, cảm thấy đầu căng tức, sốt, sợ gió, mắt đỏ, mặt hồng, khát nước, nước tiểu vàng hoặc táo bón, rìa lưỡi đỏ, rêu lưỡi mỏng vàng.

Thể phong thấp: Đau nặng đầu, tức ngực, kém ăn, rêu lưỡi trắng dầy.

Đau đầu do nội thương

Thường gặp ở 3 thể

Thể can dương thịnh: Biểu hiện đau đầu kèm chóng mặt, hoa mắt, hay cáu gắt, khó ngủ, ngủ hay giật mình, miệng khô, mặt và rìa lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng.

Thể đờm thịnh: Biểu hiện đau đầu kèm buồn nôn, đôi khi nôn ra đờm, bụng trướng,tức ngực, rêu lưỡi dầy nhớt.

Thể huyết ứ: Biểu hiện đau đầu mạnh cố định một chỗ, kéo dài không khỏi, có thể có tiền sử chấn thương ở đầu, lưỡi tím hoặc có điểm ứ huyết.

Các công dụng dược lý của bạch chỉ

• Giảm đau trong các trường hợp: làm giảm đau đầu sau đẻ, đau răng lợi. Tác dụng của bạch chỉ trong điều trị đau đầu đặc biệt do cảm cúm.
• Tác dụng kháng khuẩn: Bạch chỉ có chứa các hoạt chất kháng khuẩn. Vị thuốc bạch chỉ được sử dụng với tác dụng ức chế trực khuẩn lỵ, thương hàn, vi khuẩn gram dương. Đặc biệt, bạch chỉ kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn lao ở người một cách rõ rệt.

Do đó, bạch chỉ thường được dùng làm vị thuốc giảm đau, chữa viêm xoang, viêm mũi, mụn nhọt sưng đau, thông kinh nguyệt, …

Tác dụng của bạch chỉ trong điều trị đau đầu

Đầu là nơi hội tụ của mọi phần dương, là nơi của não bộ, khí huyết của ngũ tạng lục phủ đều hội tụ ở đó nên ngoại cảm thời tà, nội thương tạng phủ đều có thể gây đau Bạch chỉ có công dụng hiệu quả trong điều trị các chứng đau đầu do nhiều nguyên nhân. Dưới đây là tổng hợp các bài thuốc chữa đau đầu từ bạch chỉ.

Trị đau đầu do cảm mạo (đau chủ yếu phần trán – ngoại cảm thể phong hàn)

Bài 1: Bài thuốc trừ phong Thanh Hương:

Chuẩn bị: Bạch chỉ, phòng phong mỗi vị 12g:  khương hoạt, hoàng cầm, sài hồ, sài hồ 8g mỗi vị; xuyên khung, cam thảo mỗi vị 4g.

Cách làm: Cho tất cả các vị dược liệu vào sắc nước. Sử dụng 3 lần 1 ngày, mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc bạch chỉ điều trị chứng đau đầu này rất phù hợp cho đối tượng phụ nữ có thai và sau sinh bị cảm.

Bài 2: Bài thuốc Xuyên khung trà điều tán: bạch chỉ 4g, xuyên khung 8g, kinh giới 8g, bạc hà 16g, khương hoạt 4g, tế tân 2g, phòng phong 3g. Tán bột. Ngày uống 24g, uống với nước trà, sau bữa ăn 1-2 giờ.

Chuẩn bị: Bạch chỉ , khương hoạt mỗi vị 4g, bạc hà 16g, xuyên khung, kinh giới mỗi vị 8g, phòng phong 3g, tế tân 2g.

Cách làm: Tán bột tất cả dược liệu, trộn đều.

Sử dụng: Ngày uống 24g. Pha như trà và dùng sau bữa ăn khoảng 1-2 giờ, ngày 2 lần.

Đau đầu do ngoại cảm thể phong nhiệt  dùng bài: Bạch chỉ kết hợp thêm xuyên khung, cúc hoa, thạch cao, bạc hà, chi tử, hoàng cầm.

Trị các loại đau đầu khác

Nguyên nhân đau đầu có thể do: viêm mũi, viêm xoang, dạ dày, đau lợi, đau răng, đau thần kinh mặt

Bài 1: Bài thuốc Hoàn đô lương:

Bạch chỉ nghiền thành bột mịn. Sau đó chế thành viên hoàn. Mỗi lần uống 6-12g. Sử dụng khoảng 1 tuần liên tục để mang lại công dụng trị đau đầu vùng trán tốt nhất.

Bài 2: Bài thuốc trị đau đầu do viêm mũi.

Chuẩn bị: Bạch chỉ, thương nhĩ, tân di mỗi vị 12g, bạc hà 6g.

Cách làm: Tất cả tán nhỏ thành bột.

Sử dụng: Pha với nước như trà, mỗi lần uống 6-12g, chia ngày 2 lần.

Bài 3: Bài thuốc bạch chỉ trị đau đầu do sưng lợi, đau răng.

Chuẩn bị: Bạch chỉ, kinh giới, phòng phong mỗi vị 12g, thạch cao sống 20g.

Cách làm: Sắc thuốc với nước.

sử dụng: Ngày uống 1 thang, chia nhiều lần trong ngày.

Tác dụng của bạch chỉ trong điều trị đau đầu do nhiều nguyên nhân. Tùy từng trường hợp mà người bệnh vận các bài thuốc chữa đau đầu dưới sự hướng dẫn của các thầy thuốc.

Các bệnh khác

Trị cảm mạo phong hàn, sốt cao, rét nhiều, đau đầu, chủ yếu đau vùng trán, vùng  đỉnh hoặc đau nhức phần xương lông mày, hốc mắt.

Bài thuốc: bạch chỉ, xuyên khung, đồng lượng. Hai vị tán thành bột mịn, mỗi lần uống 3-4g, ngày 2-3 lần uống, trước bữa ăn 1 giờ với nước ấm hoặc nước hãm của gừng tươi. Cũng có thể phối hợp với bột cát căn, địa liền, đồng lượng, cách dùng như trên. Hoặc phối hợp với khương hoạt, phòng phong, đồng lượng 9g, sắc uống ngày một thang, trước bữa ăn 1 giờ.

Trị chứng đau nửa đầu: bạch chỉ, tế tân, thạch cao, nhũ hương, đồng lượng, tán bột mịn, đặt một lượng nhỏ bột vào đầu của một ống giấy, rồi thổi mạnh vào lỗ mũi. Nếu đau bên trái thì thổi vào bên phải và ngược lại.

Trị phong thấp, đau răng, viêm mũi mạn tính, đau dây thần kinh ở mặt: bạch chỉ, thương nhĩ tử (sao vàng), tân di (vi sao), mỗi vị 12g; bạc hà (vi sao) 6g. Dùng dưới dạng bột mịn, uống với nước ấm, như trên.

Nguồn: Thaythuocvietnam.vn